Çingene Pilici/Teneke Tavuk Nasıl Yapılır, Nedir?
Çingene Pilici ve Tenekede Tavuk çok eski ve özgü bir tavuk-piliç pişirme yöntemidir. Çingene pilici özellikle dağ-bayırda konaklama ihtiyacı olan için kolay ve pratik bir pişirme tarzına sahiptir. Farklı bölgelerde ve farklı toplumlarda yöre özgü isimler alsa da tenekede tavuk pişirme özellikle Trakya’ya bölgesinde Romanlarla özdeşletirilmiştir.
Dönemsel olarak göç yollarına çıkan Roman gruplar köylere yakın bölgelere veya bayırlara dönem dönem çadır kurmaktadır. Hem pişirmesi kolay olan hemde has bir tadı olan teneke tavuk; göçebe olunan dönemlerde Romanlar için güzel bir yemek tercihidir.
Trakya mutfağında daha çok Kırklareli bölgesinde öne çıkan Teneke Tavuk; çok önecelerde ağırlıklı olarak av kuşlarıyla yapılıyor olsada günümüzde daha çok kümes hayvanları için de uygulanmaya başlanmıştır.
Teneke Tavuk göç ve göçebeliğin Roman mutfağına yansımalarının görebildiğimi yemeklerden bir tanesidir.
Dönüşen tüketim kültürüyle beraber günümüzde her köşe başın karşımıza çıkan pilinç çevirmelerin atası diyebileceğimiz pişirme yönetimi aslında teneke tavuklardır. Önceleri Teneke Tavuk; tavukların geçirildiği şişler güzelce dış kabukları soyulmuş ve yanmaması için yağlanarak kullanılan esnek kızılcık çubuklarından hazırlanırdı. Bu gün iseı daha fazla pilici dizebilmek için metal aksamlı, siniye monte edilen düzenekler de geliştirilmeye başlanmıştır. Hatta bu gibi düzeneklerin satıldığı yerlere de raslanmaktadır.
Trakya’da Romanlarla özdeşletirilen ama farklı farklı toplumların mutfağında yer alan Teneke Tavuk pişirme yönetimini şöyledir:
İhtiyaç olan malzemeler:
- Piliç ( Düzeneğinize dizebileceğiniz sayıda… )
- Patlıcan, biber, kuru soğan, domates, körpe patates
- Sıvı yağ
- Tuz, salça, süt, az salça, arzuya göre kekik
Yapılışı :
- Piliçlerinizi güzelce temizleyin.
- Yıkadıktan sonra kurulayıp, ayrı bir kapta arzuya göre süt, baharat, tuz ve salça ile harmanladığınız yağ ile tavuğunuzun her yerini güzelce sıvazlayarak şişlerinize geçirin.
- Düzeneğin altında yer alan tepsiye biber, domates, patlıcan ve kuru soğanları iri dilimler halinde tepsiye yerleştirip, üzerine çok az yağ gezdirin.
- Patatesleri ister iri parçalar halinde dilimleyip bu tepsiye dizin, ister tavukların pişeceği külün çok ateş görmeyen kenarlarına gizleyerek pişirebilirsiniz.
- Odun ateşiyle iyice harlandırdığınız piknik ateşinizin orta yerini harlarından arındırılmış küller kalacak şekilde hafif çukur bir havuz gibi açın.
- Sebzelerin olduğu siniyi buraya yerleştirin, bu arada ateşle çok fazla oynamayın ki küller uçuşup sebzelerinize bulaşmasın.
- Tavukları şişlere dik ve tavuklar tepsinin üzerine gelecek şekilde dizin.
- Bu pişirme düzeneğinin üzerini tamamen örtecek şekilde, bir tarafı açılmış büyük yağ tenekesini üzerine tamamen kapaklayın.
- Tenekenin yan taraflarına doğru kenara ayırdığınız harlı korları çekiştirerek, tenekenin yere temas eden taraflarını güzelce kapatın. Tenekenin kenarlarına kozalak, odun parçaları ilave ederek ateşi ara ara büyütün. Hatta tenekenin üzerine harı geçmeye başlamış közlerden de ilave ederek piliçlerin üstten de pişmesine yardımcı olabilirsiniz.
- Bir veya iki defa, tenekeyi dikkatlice kaldırarak tavuklarınızın pişme durumlarını kontrol edip, kurumaması için sütlü yağ karışımından bir fırça yardımıyla kenarlarına sıvazlayıp, yeniden pişmesi için kapatın.
- Sebzeleriniz ve tavuklarınız pişince, közdeki patatesleri de soyup sebzelere ilave edin.
Afiyet olsun 🙂
