Bulgaristan Romanları
Dünya üzerinde Romanların üç ana grupta oluştuğu düşünülmektedir. Bu üç ana grup Dom, Rom ve Lomlar olarak tanımlanmaktadır. Ama her gün kendi içerisinde farklı alt kollara ayrılmaktadır. Alt kollar dilsel, mesleksel ve yaşanan yerler gibi bazı etmenler üzerinden ayrımlara sahiptir.
Bu üç ana gruptan olan Romlar Anadolu ve Balkan çoğrafyasında diğer bölgelere oranla daha yoğun olarak yaşamaktadır. Balkanlar Rom gruplar için önemli ülkelerden bir taneside Bulgaristan’dır.
Bulgaristan dinsel ve dilsel farklılar beraber çok fazla farklı Roman grupların yaşadığı ülkelerden bir tanesidir. Bulgaristan’da tahmini nüfüs ise 350.000 ile 850.000 arası olduğu tahmin edilmektedir. Bu aralığın genişliğinin en büyük sebeplerinden bir tanesi de Roman karşıtı uygulamalar ve ayrımcılık sebebiyle çok fazla Roman kimliğini saklamak zorunluluğu hissetmektedir ve resmi nüfüs sayımında gerçek kimlik beyanını belirtmemekten çekinmektedir. Bazı Romanlar Türk veya Bulgar kimliği içerisinde kendinlerini korumaya çalışmaktadır.
Bulgaristan Cumhuriyeti Natsionalen Statiçeski İnstitut (http://www.nsi.bg) 2011 verilerine göre Bulgaristan’daki inançsal dağılım şu şekildedir:
2001 2007 2011
Ortodoks: %48,6 %45,2 %41,8
Katolik: %0,3 %1,5 %0,9
Protestan: %6,6 %10,0 %6,6
İslam: %27,9 %15,2 %29,7
Diğeri: %0,5 %1,4 %1,0
Ateist : %16,1 %26,8 %20,4
Aynı zamanda anadil dağılımı ise şu şekildedir;
Bulgaristan Cumhuriyeti Natsionalen Statiçeski İnstitut 2011(http://www.nsi.bg) göre Bulgaristan’da Romanların Konuştukları Dile Göre Dağılımı da şu şekildedir:
2001 2007 2011 Dünya Bankası (2018)
Romanca: %86,2 %60,7 %38,6 %66,8
Bulgarca: %7,0 %25,3 %28,7 %20,7
Türkçe: %6,5 %5,4 %24,9 %13,6
Romence: %0,1 %0,0 %0,3 –
Diğer : %0,1 %8,5 %8,6 –
Bulgaristan’da öne çıkan Roman grupları ise şu şekildedir:
- Das Romları
- Horahane Romanları
- Kalderasha
- Kalaycı
- Rudari / Ludari
Kaynak: BULGARİSTAN’DA ROMAN NÜFUSU ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME, Reyhan Rafet CAN, Ekim, 2020
