Abdal
TÜRKİYE’DE ABDALLAR
Abdallar, göçebe ya da yerleşik olarak yurdun birçok yerinde dağınık halde yaşayan ve başta müzisyenlik olmak üzere, demircilik, kalaycılık, sepetçilik, sünnetçilik gibi birçok zanaatı icra ederek geçimini sağlayan Türkmen topluluklarıdır. Abdallar, geçmişte toplum
hayatında bu faaliyetleriyle yer alarak, halk kültürünün önemli bir parçasını oluşturmuşlardır.
Yılın belli aylarında genellikle yerleşim yerlerinin dışında çadırlarda yaşamışlar ve göçebe bir yaşam sürdürmüşlerdir. Tarihsel kökenlerinin Eftalit’lerin (Akhunlar) kalıntılarından olduğu, Moğol savaşçılarının M.S.1200 yıllarındaki engellenemeyen hücumları sonucu; Oğuz
boyları gibi bunların da yerlerini yurtlarını terk ederek, Oğuzlara karışıp, Afganistan’dan Anadolu’ya geldikleri bilinmektedir.
Abdallar, kendilerine Teber; konuştukları gizli dile de Teber dili derler. Teber kelimesi ise, Teber dilinde 1. davul; 2. Abdal anlamında kullanılıyor. (Sarıkaya ve Seyfeli2004:249)
Abdallara bulundukları yörelere, yaptıkları işlere göre Abdali, Abdallu, Teberci, Gevende, Çingene, Karaduman, Gurbet, Çalgıcı, Köçek, Deveci, Usta, Elekçi, Sepetçi, Bohçacı, davulcu, Carcar, Kıptî, Cingan, Geygel gibi farklı isimler verilmiştir. Mersin Abdalları da yörede daha çok sepetçi, davulcu, çalgıcı, demirci, bohçacı gibi icra ettikleri meslek isimleri ile adlandırılmaktadırlar. (Can,2010:532)
Abdalların ‘’Roman’’ olarak adlandırmalarının sebebi yaşayış tarzı olarak benzemeleri, yaptıkları işlerin benzer olmasıdır. Aynı zamanda Abdallar da Romanlar gibi fazlasıyla sosyal dışlanmaya uğrayan ve yoksul olan gruplardan olması sebebiyle de bu şekilde anılmaktadırlar.
Bugün Anadolu’da başlıca; Antalya, Kahramanmaraş, Gaziantep, Adana, Şanlıurfa, Konya, Sivas, Osmaniye, Amasya, Afyon, Osmancık, İskilip, Van, Samsun, Karaman, Konya, Muş, Antalya, Kırşehir, Niğde, Mersin, Erzurum, Hatay, Eskişehir, Burdur, Tokat, Nevşehir, Tunceli, Manisa, Zonguldak vs. gibi yerleşim birimlerinde yaşayan Abdallar yakın zamana kadar yarı göçer bir yaşam sürerken artık yerleşik hayata geçmişlerdir (Can,2010:532)
Abdallar ile Alevilik inancının özdeşleştiği söylenebilir.. Abdalların inanç yapısını oluşturan, Allah-Muhammet-Ali üçlemesi, miraç ve kırklar meclisi, ehl-i beyt 534 sevgisi, on iki imam, mürşit-dede-talip, on iki hizmet, erkân, niyaz, dâr-dâr‟a durma, hayırlı ve gülbank ile bilgiler taliplere dede veya rehberler tarafından sözlü olarak öğretilip kuşaktan kuşağa aktarılmaktadır. (Can,2010:532)
KAYNAKÇA
https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1383047
https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/156808
Can, D.(2010). MERSİN ABDALLARI HALKBİLİMİ ARAŞTIRMASI