Malatya’da Toplumsal Cinsiyet ve Afet Adaleti: Yeni Rapor Yayımlandı
Romani Godi olarak, 6 Şubat 2023 Kahramanmaraş Depremleri’nin Malatya’daki Dom ve Abdal kadınlar üzerindeki etkilerini ele aldığımız kapsamlı “6 Şubat 2023 Kahramanmaraş Depremlerinin Malatya’da Dom ve Abdal Kadınlar Üzerindeki Etkilerinin Afet Adaleti ve Toplumsal Cinsiyet Bağlamında İncelenmesi” adlı çalışmamızı yayımladık.
Bu rapor, depremin yalnızca fiziksel bir yıkıma yol açmadığını, aynı zamanda toplumsal cinsiyet eşitsizliklerini ve ayrımcılık vakalarını derinleştirdiğini çarpıcı örneklerle ortaya koymaktadır. Malatya’da Dom ve Abdal kadınlar, temel hak ve hizmetlere erişimde ciddi engellerle karşılaşmış, ötekileştirici söylemler ve ayrımcı uygulamalarla mücadele etmek zorunda kalmıştır.
Raporun Temel Bulguları
Barınma
Dom ve Abdal kadınlar, resmi çadır alanlarına kabullerde sorunlar yaşamış, birçoğu kendi imkanlarıyla yaptıkları derme çatma barınaklarda yaşamaya zorlanmıştır.
Depremin ardından 20 ay geçmiş olmasına rağmen Malatya’da hâlâ çadırlarda, elektriksiz ve taşıma su ile yaşamlarını sürdürmek zorunda olan Dom ve Abdal kadınlar bulunmaktadır.
Konteynerlerde kalan Dom ve Abdal kadınlar enerji yoksulluğu yaşamaktadırlar, başka bir değişle yazı aşırı sıcaklarla, kışın ise şiddetli soğuklarla mücadele etmek zorunda kalmaktadırlar.
Konteynırların yetersiz boyutu kalabalık Dom ve Abdal haneler için insan onuruna yaraşır yeterli barınma koşullarını sağlamamakta, bu durum özellikle kadınların iyi olma hâllerini olumsuz etkilemektedir.
Sağlık
Hijyenik olmayan barınma koşulları, özellikle kadınlar ve çocuklar arasında enfeksiyon hastalıklarının yayılmasına neden olmaktadır.
Dom ve Abdal kadınlarının maruz kaldığı toplumsal cinsiyet temelli eşitsizlikler, sadece fiziksel sağlık sorunlarına yol açmakla kalmayıp, ruhsal iyi olma hallerini de olumsuz etkilemektedir. Yetersiz su, hijyen, sanitasyon, enerji yoksulluğu ve beslenme eksiklikleri, günlük yaşamlarını zorlaştırmaktadır.
Psikolojik destek hizmetlerine erişimde yaşanan eksiklikler, deprem travması yaşayan kadınların toparlanma süreçlerini etkilemektedir.
Eğitim
Deprem nedeniyle artan yoksulluk, Dom ve Abdal çocuklarının eğitime erişimini güçleştirmekte; ulaşım, okul harcamaları ve diğer ekonomik zorluklar hem kız hem de oğlan çocuklarında okul terkiyle sonuçlanmaktadır.
Artan geçim yükü ve bakım sorumlulukları nedeniyle Dom ve Abdal kadınlar, eğitim olanaklarından yeterli destek alamamakta ve bu zorluklarla tek başlarına mücadele etmek zorunda kalmaktadır.
İstihdam
Yaşanan doğal afetin etkisiyle, kadınların güvenceli işlerde çalışma ve emek piyasasında var olma imkanları azalmaktadır.
Deprem sonrası artan güvenlik açığı, kadınları cinsiyet ve etnik kimliklerinden kaynaklanan çoklu ayrımcılığa daha fazla maruz bırakmaktadır. Özellikle seyyar satıcılık yapan kadınlar, bu ayrımcılıkla karşı karşıya kalmakta ve bazen bu durum, cinsel taciz ve saldırılara kadar varmaktadır.
Çözüm Önerileri
Rapor, Dom ve Abdal topluluklarının insan onuruna yakışır yaşam koşullarına kavuşması ve haklara erişimlerinin artırılması için şu adımları öneriyor:
Barınma
Geçici yerleşim alanlarında güvenli konteynerler sağlanmalı, her haneye ayrı konteynerler sağlanmalıdır. Toplu yerleşim alanlarında kadınlar ve kız çocukları için özel alanlar oluşturulmalı, su ve enerji altyapıları iyileştirilmelidir.
Gıda Güvenliği
Gıda yardımları hijyenik koşullarda dağıtılmalı, bebek maması ihtiyacı olan ailelere düzenli destek sağlanmalıdır.
Sağlık ve Destek
Kadınlar için sağlık ve psikolojik destek hizmetleri sunulmalı, hijyen malzemeleri düzenli olarak dağıtılmalıdır.
Geçim ve İstihdam
Kadınlara yönelik ekonomik destek ve iş imkanları oluşturulmalı, mikro kredi ve girişimcilik destekleri sağlanmalıdır.
Eğitim
Kız çocuklarına burs ve destek programları sunulmalı, okullarda “sıfır ayrımcılık” ilkesi benimsenmelidir. Eğitim merkezlerine ulaşım kolaylaştırılmalı, servis imkanları arttırılmalıdır.
Koruma ve Haklar
Kadınlar için hukuki destek ve şiddetle mücadele mekanizmaları kurulmalı, güvenli sığınma evleri inşa edilmelidir.
Adalet ve Dayanışma İçin Çağrı
Romani Godi olarak, afetlerin yalnızca fiziksel yıkımla sınırlı kalmadığını, toplumsal eşitsizlikleri derinleştiren bir süreç olduğunu vurguluyoruz. “6 Şubat 2023 Kahramanmaraş Depremlerinin Malatya’da Dom ve Abdal Kadınlar Üzerindeki Etkilerinin Afet Adaleti ve Toplumsal Cinsiyet Bağlamında İncelenmesi” ile, toplumsal cinsiyet eşitsizliklerine dikkat çekmek ve bu süreçte kırılgan grupların haklarına erişimini artırmak için herkesi dayanışmaya davet ediyoruz.
Raporun Tamamına Ulaşmak için Tıklayınız
Detaylı bilgi ve görüşleriniz için bizimle iletişime geçebilirsiniz.
