Adalete erişim, herkesin sahip olduğu en temel insan haklarından biridir. Ancak Türkiye’de Roman toplulukları için bu hak, çoğu zaman bir idealden öteye geçememektedir. Romani Godi tarafından hazırlanan ve Avrupa Birliği Türkiye Delegasyonu’nun desteğiyle hayata geçirilen bu kapsamlı rapor, Romanların adalete erişim süreçlerinde karşılaştıkları hukuki, sosyal ve ekonomik engelleri ayrıntılı bir şekilde ele alıyor.
Bu rapor, sadece Romanların adalete erişim mücadelesini ele almakla kalmıyor, aynı zamanda Türkiye’de antigypsyism (Çingene karşıtlığı) olarak bilinen tarihsel önyargıların ve ayrımcı politikaların nasıl devam ettiğini gözler önüne seriyor. Roman topluluklarının karşılaştığı yapısal sorunlar, bireysel davalardan yola çıkarak toplumsal bir perspektifle analiz ediliyor.
Romani Godi, bu raporla birlikte sadece mevcut sorunları tespit etmekle kalmıyor; aynı zamanda politika yapıcılara, sivil toplum kuruluşlarına ve hukuki aktörlere yönelik kapsamlı çözüm önerileri de sunuyor. Toplumun her kesiminin adalet mekanizmalarına eşit bir şekilde erişebilmesi için atılması gereken adımlar bu raporda açıkça belirtilmektedir.
Rapor, adalete erişimin bir insan hakkı olduğu ilkesinden yola çıkarak, hem ulusal hem de uluslararası insan hakları mekanizmalarının Roman topluluklarına yönelik ayrımcılıkla nasıl mücadele edebileceğini ele alıyor. Ayrıca, bu toplulukların yaşadığı yapısal adaletsizliklerin önlenebilmesi için gereken hukuki reformlar üzerinde de duruluyor.
Bu önemli rapor, Roman topluluklarının adalete erişim mücadelesini daha yakından anlamak ve bu süreci iyileştirmek isteyen herkes için kapsamlı bir rehber niteliğindedir. Romanların karşılaştığı yapısal sorunların çözümü, ancak toplumun her kesiminin bu mücadeleye aktif katılımıyla mümkündür.
Yazarlar:
Zühal Gezicier
Sergen Gül
Av. Zozan Vargün
Av. Göktan Yıldırım
Teşekkür
Raporlama çalışması sürecinde vaka görüşmelerinin deşifrelerine destek olan Tugay Aslım ve Celal Gündoğdu’ya; avukatlarla yapılan anket çalışmasının yaygınlaştırılmasına destek olan Dilan Çetin ve Peri Orun’a; anket sonuçlarının SPSS analizinde verileri kontrol etme noktasında destek olan Şevin Taş Gül’e; raporun son okumasına destek olan Kemal Vural Tarlan ve Ebru Uzpeder’e; raporun İngilizce çevirisi için gönüllü destek sunan Ülkər Rza’ya teşekkür ederiz.
Ayrıca, çalışmada çeşitli şekillerde paydaşlık kurduğumuz İstanbul Barosu İnsan Hakları Merkezi’ne, Ankara Barosu’na (özellikle İnsan Hakları Merkezi’ne), Gaziantep Barosu’na (özellikle yönetim kurulu üyesi Emine Sevil Koyuncu’ya) iş birlikleri için teşekkür ederiz.
Romanların adalete erişim konusunda Romani Godi Derneği’nin bu güne kadar yürüttüğü çalışmalarda her zaman dayanışma gösteren European Roma Rights Centre (ERRC) ekibine, Eşit Haklar İçin İzleme Derneği (ESHİD), Özgürlükçü Hukukçular Derneği İstanbul Şubesi (ÖHD İstanbul), Çağdaş Hukukçular Derneği, Ceza İnfaz Sisteminde Sivil Toplum Çalışmaları Derneği (CİSST), Roman Haber Ajansına, Sosyal Politika, Cinsiyet Kimliği ve Cinsel Yönelim Çalışmaları Derneği (SPoD), Yaşam Bellek Özgürlük Derneği, Civil Rights Defenders Türkiye ekibine, Sivil Düşler Derneği’ne ve İnsan Hakları Dayanışma Ağı (İHSDA) üyesi bileşenlere; Romanların yaşadığı eşitsizlikleri haberleştiren Bianet, Gazete Duvar başta olmak üzere basın kurumlarına ve ismini sayamadığımız tüm paydaşlarımıza teşekkür ederiz.
Raporu incelemek için: Adalete Erişim Raporu
