Kıtlık Dönemlerinin iki önemli yemeği: Ekmek Aşı ve Soğan Aşı
Bir çok savaşa, acılara sahip olan Anadolu, Mezepotamya ve Balkan çoğrafyasında dönem dönem ciddi kıtlıklar yaşanmıştır. Bu kıtlık dönemlerinde elde edilmesi en kolay olan besinlerle toplumlar aç kalmamak için çözümler üretmiştir. Kıtlık dönemlerinde ortaya çıkan bazı yemekler acıları ve savaşlar birlikte yaşayan toplumların ortak mutfağını oluşturmuştur.
Yaygın kıtlığın yaşandığı dönemlerde çeşitli besinlere erişim zorlaşması ve hayatta kalmanın öncellikli olduğu zaman dilimlerinde toplumlar geleneksel beslenme alışkanlıklarının dışında çözüm yollarına yönelmişlerdir. Normal olarak tarif edilebilecek zamanlarda belkide tercih edilmeyen bazı yemekler yaşama tutunmanın araçları olmuştur. Kıtlık ve savaşların toplumların ortaklaşa yaşadığı süreçler olması ortak mutfak hafızasını büyük oranda etkilemiştir. Ama özellikle kökleşmiş bir yoksullukla mücadele halinde olan Roman toplumunda kıtlık dönemde yaygın olarak tüketilen bazı yemeklere her dönem sofrasında yer verebilmektedir. İşte tam bu sebepler yaygın kıtlık ve savaş dönemleri geride kaldığında çoğu toplumun unuttuğu bazı yemekler yoksulluklar mücadele eden Roman toplumun hafızasında canlı yerini korumuştur.
Kıtlık dönemi yemeklerinden olan özellike Anadolu, Mezepotamya ve Balkan toplumlarının iki önemli yemeğin varlığı görülmektedir: Ekmek aşı ve Soğan aşı.
Ekmek ve soğan aşı hem yerleşik yaşamda hem de dönemsel göç hareketleri sırasında bazı bölgelerde Roman tarafından tüketilen yemeklerdendir. Her iki yemekte tek ana malzemeyle yapılmaktadır.
Soğan aşıyla ilgili önemli bir detay bulunmaktadır. Bahsettiğimiz Soğan aşı ismimi mahafaza ederek farklı toplumlarda bu günlerde ana yemek soğan muhafaza edilerek etli bir şekilde yapılmaktadır. Roman toplumunda bu şekilde tüketimiyle de karşılaşılsada kıtlık dönemlerindeki tüketilen hali hala sofralarda yerin almaktadır.
Trakya bölgesindeRoman mahallesine düzenlediğimiz ziyaretlerde karşımıza çıkan Kıtlık Aşı-Soğan Aşı ve Ekmek aşının tarifleri şu şekildedir;
1-Soğan Aşı:
İhtiyaç duyulan Malzemeler:
- Soğan
- Salça
- Sıvı yağ
- Karabiber
- Bir su bardağı su
Tarifi:
Soğanlar ince ince doğaranır
Ardından sıvı yağda soğanlar pembeleşene kadar kavrulur
Pembeleşen soğanlar, soğan sayısına oranlar katılan salça(çok olmamalı) ve bir su bardağı suyla kavrulur.
Yeme için hazırdır 🙂
2-Ekmek Aşı:
İhtiyaç duyulan malzemeler:
- İki adet bayat ekmek
- Üç adet domates
- Bir yemek kaşığı domates salçası
- Bir çay kaşığı yağ
- Toz biber
- Kuru nane
- Tuz
- Bir adet soğan
- Üç-dört diş sarımsak
- 5 su bardağı su
Tarifi:
- Tencerenin içine önce soğan küp küp doğranır.
- Pembeleşen soğanlara ezilmiş sarmısaklar eklenir.
- Sonrasında rendelenmiş domatesler eklenir.
- Ardından toz biber ve salça eklenir ve yavaşça kavrulur.
- Salça soslaşmaya başladığı zaman parçalara ayrılmış ekmek eklenir ve beş dakika kaynatılır.
- Son olarak nane eklenir ve yemeğin ateşi kapatılır.
- Biraz bekletildikten sonra servise hazırdır.
